Parapleji, halk arasında omurilik felci olarak da bilinebilmektedir. Silahla yaralanma, trafik kazası, yüksekten düşme, tümör gibi birçok nedenden kaynaklanabilen bu durum, bel altında kısmi ya da tamamen hissizlik, güçsüzleşme, kontrol edememe gibi sorunlara yol açar.
Tedavi süreci hastadaki hasarın bölgesine ve boyutuna göre farklılık gösterse de tedavide, hastanın belirli hareketleri bağımsız gerçekleştirebilmesi ve güçsüzleşen kasların çalışmasını desteklemek hedeflenir. Parapleji için mutlaka bir uzmana başvurup, uygun tedaviyi almak gerekmektedir.
Parapleji Nedir? Ne demektir?
Parapleji, omuriliğe darbe alınması ya da omuriliğin baskı altında kalması sonucunda belin altında kalan bölgede güç kaybı, hissizlik ve hareket edememe durumuna tıp alanında verilen addır. Bunun sebebi, omurilikte yaşanan hasardan dolayı vücuttaki sinirsel iletimin tam olarak gerçekleşememesidir. Ateşli silah yaralanmaları, yüksekten düşmek, omuriliğe darbe almak ya da skolyoz, tümör başlıca sebepleri arasındadır.
Spastik Parapleji Nedir?
Spastik parapleji ise beyin dokusunun hasar görmesi durumunda belirli zihinsel ve hareket yetilerinin etkilenmesi durumudur. Buna sebep olan etkenler doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası olmak üzere üç temel gruba ayrılabilir. Doğum öncesi nedenlere örnek olarak genetik bozukluk, Hamilelik esnasında annenin geçirdiği hastalıklar ya da tükettikleri verilebilir.
Doğum anında ise çocuğun başına darbe alması, çocuğun beynine yeterince oksijen gitmemesi; doğum sonrasında ise kafatasına alınan darbeler, tümör gibi durumlar spastik paraplejiye sebep olur.
Parapleji Rehabilitasyonu
Parapleji hastalığı tedavisi hastanın omurilik bölgesine aldığı hasarın boyutuyla bağlantılıdır. Eğer siniri ileten dokunun tamamında hasar var ise geri dönüşü olamamaktadır. Buna karşın, hasarın kısmi olduğu durumlarda rehabilitasyon ile hareket yetisinde ilerleme sağlanabilir. Rehabilitasyon hem kas güçlendirme, germe hareketleri ile bölgedeki hareketin düzelmesini hedef alırken hem de havuz, sanal gerçeklik gibi teknolojik yeni tedavi yöntemlerini kullanır.
Parapleji Tedavi Yöntemleri
Herkes için önerilen parapleji tedavisi, hastanın yaşına, hasarın boyutuna ve yerine, vücuttaki diğer hastalıklara göre farklılık gösterebilmektedir. Tedavi esnasında hastanın eklem açıklığının değişmemesi için belirli germe egzersizleri yaptırılır. Sağlam olan ya da iyileşme gösteren kaslar ise güçlendirme egzersizleri ile desteklenir.
Hastanın gidişatına göre yatakta yapılabilen egzersizler önerilebilir. Bunların yanı sıra doğru beslenme, hasta yakınlarının desteği gibi faktörler de tedaviyi önemli ölçüde etkilemektedir. Bu hastalığın tedavisi ve ve egzersizleri ile ilgili detaylı bilgi almak için bir uzmana danışmanız gerekmektedir.
Parapleji Fizik Tedavi
Fizik tedavi yöntemi, parapleji iyileşmesi mümkün olmayan durumlarda bile hayati önem taşımaktadır. Fizik tedavi, hastanın yatakta uzun süreli sabit kalmasından kaynaklı yara oluşumunu engellemekten, hastanın yatak ile tekerlekli sandalye arasındaki geçişinde bağımsızlık kazanmasını sağlamaya kadar birçok fayda sağlar. Bunlara ek olarak, hastanın kaslarını güçlendirmek ve tamamı ile işlevsizleşmemiş dokuların toparlaması amacıyla yürütme, ayağa kaldırma gibi egzersizler yapılır.
Parapleji, Paraparezi, Hemipleji Arasındaki Farklar
Parapleji omurilikte olan hasar sonucu bel altının felç olmasıyken, Paraparezi ise kısmi kuvvet ve hareket kaybı olması durumudur. Bu ikisine ek olarak Hemipleji de ciddi sorunlar yaratabilecek bir diğer hastalıktır. Hemipleji, inme olarak da bilinmektedir. Genellikle damar tıkanıklığı sebebi ile beynin bazı bölümlerinin hasar görmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. İnme yaşayan hastalarda vücudun bazı bölgelerinde hareket zorlaşabilir ya da tamamen kaybolabilir.
Flaksid Parapleji
Flaksid parapleji, yukarıda sözünü edilen felç tiplerinden farklı olarak genellikle omuriliğe darbe alınması gibi belirgin bir neden olmadan kaslarda halsizlik ya da felç olmasına verilen tıbbi addır. Belirli bir kasın ya da dokunun etrafındaki sinirlerde hasar olması sonucu ortaya çıkabilir. Bu sorundan etkilenen kaslar gevşek hale gelir ve kasılamamaya başlarlar. Gevşeyen kasların solunum kasları gibi hayati fonksiyonları olan bir kas grubu olması durumunda ölümcül sonuçları olabilir, hiç beklemeden bir doktora başvurmayı gerektirir.
Parapleji Belirtileri
Paraplejinin belirtileri hasarın hangi bölgede, ne derecede olduğuna göre değişiklik göstermektedir. Hastalığın tanısı için omuriliğinin aşağısında hissizleşme, harekette zorlanma ya da reflekslerde körelme söz konusu ise hemen doktora başvurulmalıdır. Hasarın etkisi daha yüksek ise cinsellik, bağırsak ve mesane kontrolü gibi fonksiyonlarda da azalma ya da tamamen kayıp olabilmektedir.
Parapleji Nedenleri
Paraplejiye sebep olan birçok farklı etken olabilmekle beraber ana nedeninin omuriliğin hasar alması ya da omurilikte baskı oluşması durumunda siniri ileten doku ya da bağların işlevini yitirmesi ya da işlevlerinde azalma olmasıdır. Buna yol açabilecek durumlara örnek olarak iş kazaları, silahla yaralanma, düşme gibi olaylara ek olarak tümör, skolyoz gibi sorunlar da gösterilebilir.