Paraparezi kısaca iki bacakta da meydana gelen kısmi felç olarak tanımlanabilir. Hastalarda çoğu zaman bacaklarda hareket kabiliyeti hala devam ediyor olsa da yürümek, kalkmak gibi eylemleri gerçekleştirirken tek başlarına yapmakta zorlanabilirler. Hastalığın sebebi çoğu zaman kalıtsal olabilmektedir.
Ebeveynlerden alınan genler nedeniyle paraparezi ortaya çıkabilmektedir. Hastalığın belirtileri arasında bacaklarda güçsüzleşme, hissizleşme, kramp gibi şeyler olduğu gibi, kasların kontrolünün azalması, unutkanlık, hareket etmede zorlanma gibi diğer belirtilere de dikkat etmek gerekmektedir.
Paraparezi Nedir? Ne Demektir?
Paraparezi hastalığı bacak, bel altı, kalçalarda kısmi olarak hissizleşme, güçsüzlük, hareket ettirmede zorlanma durumudur. Bu durumda hasta bacaklarını hareket ettirebiliyor olsa da yardım almadan yürümek, kalkmak gibi eylemleri gerçekleştirmede zorluk yaşayabilmektedir. Kısaca, alt yarının kısmi olarak inme olması tanımlanabilir. Sebeplerinin arasında omuriliğe alınan hasarlar ya da viral enfeksiyonlar gibi dış etkenler olduğu gibi, genetik bozukluklar ya da B-12 vitamini eksikliği gibi etkenler de vardır.
Spastik Paraparezi Nedir?
Spastik Paraparezi’nin farklı tipleri vardır fakat en çok merak edilenler arasında herediter spastik paraparezi hastalığı yani HSP vardır. HSP, kalıtsal bir hastalıktır, yani kişi bu hastalığa yol açan genleri ebeveynlerinden alır ve bacaklarda güçsüzlük, istemsiz kasılmalara yol açabilir. Herediter spastik paraparezi belirtilerine örnek olarak cinsel fonksiyonda bozukluk, bacaklarda kramp, güçsüzlük, hissizlik, kontrol etme zorluğu verilebilir.
Hastalığın kişiden kişiye farklı boyutta etkileri olabileceğinden ötürü spastik paraparezi özürlülük oranı da kişiye göre farklılık göstermektedir. Kök hücre tedavisi duruma göre fayda sağlayabilmekte ve hasarlı bölgelerin onarılmasını sağlayabilmektedir. Ancak ameliyatı ve tedavisi hakkında bilgi almak için bir uzmana danışmak gerekmektedir.
Paraparezi Tedavi Yöntemleri
Parapareziyi tamamı ile iyileştiren bir tedavi yöntemi günümüzde bulunmamaktadır. Bu nedenle bu hastalığın tedavisinin temel amacı semptomların kontrol altına alınıp, hastanın günlük hayatına mümkün olduğunca devam edebilmesini sağlamaktır. Tedavi sürecinde kaslardaki istemsiz hareketlerin önüne geçmek iççin kas gevşeticiler verilirken, fizik tedavi ile kasların güçlü, dayanıklı ve hareketli kalması hedeflenir. Bunlara ek olarak hastanın boşaltım ihtiyacını kontrol altına almak amacı ile ilaç verilebilir.
Paraparezi Fizik Tedavi
Herediter spastik paraparezi fizik tedavi ile tamamı ile çözülemiyor olsa da fizik tedavi semptomları kontrol altına almak ve günlük hayatı sürdürebilmek için önemlidir. Bu hastalık için yapılacak olan fizik tedavi fonksiyonel yeteneği geliştirmeye ve istemsiz kas hareketlerini yönetmeye yöneliktir. Bu nedenle de bel altındaki kasların gerilmesi ve güçlendirilmesini sağlayan egzersizler yaptırılır. Buna ek olarak boşaltımını kontrol edemeyen hastalarda, boşaltım ile alakalı kasların güçlendirilmesi ve kontrolü için ek egzersizler uygulanabilir.
Parapileji ve Paraparezi Arasındaki Farklar
Parapileji ile paraparezi sıkça karıştırılan hastalıklar olmasına rağmen ikisinin farklılığını bilmek önemlidir. Parapileji halk arasında omurilik felci olarak da bilinmektedir. Omurilik felcinde hastanın bel altında hareketsizlik ve his kaybı vardır. Ancak, paraparezide ise tamamıyla felç söz konusu değildir. Hastanın iki bacağında da kısmi bir hissizleşme ve harekette güçlük olabilmektedir. Bu hastalığı geçiren bir kişinin bacaklarında kısmi hareket olsa da yürüme gibi bazı eylemlerde yardıma ihtiyaç duyabilmektedirler.
Paraparezi Belirtileri
Paraparezinin birçok belirtisi olabilmektedir. Bu belirtiler saf ve karmaşık olarak iki temel gruba ayrılabilir. Saf olarak kategorize edilen belirtiler; bacak kaslarının zamanla güçsüzleşmesi ve sertleşmesi, denge sağlamakta zorluk, bacaklarda kramp, hissizleşme, cinsel fonksiyonda bozukluk, idrar tutma problemleridir.
Karmaşık olarak adlandırılan belirtiler ise bacaktaki kas kontrolünün yitirilmesi ya da azalması, nöbet, unutkanlık, görme ve işitmeye bağlı bazı sorunlar, el ve bacaklarda ağrı, uyuşukluktur. Belirtilere fark edildikten sonra hiç beklemeden bir doktora başvurulmalıdır.
Paraparezi Nedenleri
Parapareziye çoğu zaman kalıtsal olarak ebeveynlerden çocuklara aktarılan genler sebep olmaktadır. Bu aynı ailedeki tüm çocuklarda semptom ya da hastalık olacağı anlamına gelmemektedir. Hastalığa sebep olan genler hasta olmayan kişilerde çekinik gen olarak bulunabilmektedir. Ayrıca, ailesinden buna sebep olan geni almayan çocuklarda ise genetik değişiklik sonucu hastalık ortaya çıkmış olabilmektedir.
Bunlardan farklı olarak bir de HTLV-1 adı verilen virüs de parapareziye sebep olabilmektedir. Bu virüs emzirme, kan nakli, cinsellik, steril olmayan iğne kullanımı gibi sebeplerle kişiden kişiye bulaşabilir fakat bu nedenle bu hastalığı yaşayan hasta sayısı çok azdır.