Vücut kemiklerinin herhangi birinin; alınan darbeler, geçirilen kazalar veya mevcuttaki kemik hastalıklarından ötürü kırılması durumunda rehabilitasyon tedavileri uygulanmalıdır. Kemik kırılmalarının iyileşme süreci yaklaşık 6 haftalık bir periyot gerektirir. Ancak bu süreçte sadece kırılan kemik kaynar ve hasta tam olarak iyileşmiş sayılmaz. Kemik kırıldığı zaman çevresindeki dokular, kaslar ve yapılar da zarar görür. Kırık tedavisinin yapıldığı süreçte kemikler hareketsiz kalır ve bölgedeki kaslar zayıflar.
Kemik kırılmalarından eklemler de etkilenebilir ve hastanın bu durumda aşması gereken tek sorun kemiklerinin onarılmasını beklemek değildir. Vücut kemikleri kırıldığı zaman etkileri oldukça kapsamlıdır. Bu süreçte hasta fizik tedavi ve rehabilitasyona başvurmazsa kemikleri iyileşse bile hareket kısıtlılığı devam edebilir.
Kırık özü gereği çok önemli olmayan bir sağlık problemi olarak düşünülebilir. Ancak zamanında müdahale edilmesini ve hastanın kırık belirtileri yaşaması halinde acilen tıbbi destek almasını gerektirir. Ancak kırık ihmal edilirse, yerinden oynayan kemik çevre dokulara hasar verebilir, sinirleri sıkıştırabilir ve hatta sinirlere zarar verebilir. Kırık kendi başına kaynarsa hareket bozukluklarının ve işlev kayıplarının olması işten bile değildir. Bu nedenle hareket ederken ağrı, zorlanma, hassasiyet, şişkinlik vb. belirtiler yaşayan hastaların doktor kontrolüne gitmeleri önerilir.
Kırık Sonrası Rehabilitasyonun Önemi
Kemik kırılması yaşadıysanız kemik iyileşmesi sürecinden sonra uzuv fonksiyonlarınızı kaybetmemek, kasları güçlendirmek ve hareket yetinizi eski haline döndürmek için fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerine başvurmanız gerekir.
Kırıkların iyileşmesiyle başlayan fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinin temel amacı hastaların hareket fonksiyonlarının en kısa sürede iyileştirilmesidir. Kırık sonrası uygulanacak tedavilerde hastaların yaşı, hareket kapasitesi, kırığın hangi bölgede bulunduğu, hastanın kilosu ve sağlık geçmişi gibi spesifik unsurlar hesaba katılır. Tüm fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarında olduğu gibi; kırık sonrası rehabilitasyon süreçlerinin de hastanın ihtiyaçlarına göre özel olarak kurgulanması gerekmektedir.
Kırık tespit edilip hastanın hareketsiz kalması gerektiği zamanlarda rehabilitasyon programlarının temel amacı bölgede oluşacak ödemlerin ve ağrıların azaltılması olarak özetlenebilir. Kimi zaman kırıklar iyileşme sürecinde ağrı yaratıp hastaların konforunu azaltabilirler. Bu nedenle kırık henüz kemik özelinde iyileşmeden hastanın ağrılarını dindirecek ve hayat kalitesini arttıracak TENS, aktif pasif kontraksiyonlar ve izometrik kontraksiyonlar uygulanır. Bu şekilde kas kayıpları da minimize edilmiş olur.
Herkeste kırık sorunları farklı boyutlarda görülür. Kırık sonrası rehabilitasyonun ne kadar süreceği de bu nedenle kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Önemli olan hastaların ihtiyaçlarının doğru analiz edilebilmesi; hastanın tedavileri aksatmaması ve doktorların direktiflerinden çıkmamasıdır.
Kırık sonrası rehabilitasyon uygulamalarının amaçları şu şekilde özetlenebilir;
- Kırıklardan önce bölgenin fonksiyonel kapasitesinin geri kazandırılması,
- Eklem hareketliliğinin fazlalaştırılması,
- Bölgenin hareket etmemesine bağlı olarak kaslardaki zayıflamanın engellenmesi,
- Bölgedeki kasların güçlendirilmesi,
- Hastanın ağrılarının ve oluşmuşsa ödemin ortadan kaldırılması
- Hastanın hayat kalitesinin arttırılıp hareket kısıtlılığının sona erdirilmesi
Kırık Sonrası Rehabilitasyonunda Kullanılan Yöntemler
Ödem oluşumunun engellenmesi için elevasyon; istirahat, sıcak uygulama, elektro terapi, egzersizler, pasif EHA egzersizleri, aktif asistif EHA egzersizleri, germe egzersizleri, izometrik egzersizleri, izotonik egzersizler, yürüme eğitimi gibi farklı rehabilitasyon yöntemleri kırıklar sonrası uygulanmaktadır. Hangi tedavinin uygulanacağı hastanın gereksinimleri doğrultusunda belirlenecektir.